“You can only connect the dots looking backwards.” Deze quote uit de speech van Steve Jobs op de Stanford University popt de afgelopen dagen steeds in mij op. De wereld verkeert in een crisis. Naast het vele leed is het een crisis waar óók fantastische initiatieven ontstaan. Er is meer saamhorigheid dan bij het WK voetbal, ondernemers pakken hun kans online, gepensioneerde zorgmedewerkers komen de frontlinie versterken… en ik? Ik hoor tussen het thuiswerken en de kinderen managen door alleen maar die stem van Steve Jobs. Soms fluisterend, soms luid en duidelijk. You can only connect the dots looking backwards…
2019 is halverwege wanneer ik besluit het roer om te gooien. Je kent het wel; zomervakantie, reflectie, weer te hard gewerkt en weer die vraag: “bevind ik me nog op het juiste pad?” Ditmaal was het antwoord: nope. Er borrelde al langer iets. Ik maakte me druk over de groeiende ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. En ineens was daar een inzicht. Een inzicht dat de basis vormde voor alles wat zich daarna zou ontvouwen. Het inzicht in a nut shell: er is een chronisch gebrek aan vrouwelijkheid. Dat gold voor mij, maar belangrijker: dat geldt voor de hele maatschappij.
Tekort aan vrouwelijkheid
We leven in een wereld die bijna volledig is ontworpen en ingericht door mannen. Systemen opereren daardoor vooral vanuit masculiene energie en principes. Het vrouwelijke is hierin ondergewaardeerd en onderbenut. Dit inzicht werd mij keer op keer bevestigd. Of ‘je gaat het pas zien als je het doorhebt,’ dat kan natuurlijk ook. Want of het nou gaat om de loonkloof, het geringe aantal vrouwen op topposities of de onderwaardering van ‘typisch vrouwelijke’ beroepen: pas als vrouwelijke waarden weer écht worden erkend, omarmd en benut, ontstaat er balans en gelijkwaardigheid.
Vrouwelijkheid & Corona
En toen kwam de coronacrisis. Waar de vitale en cruciale beroepen die de maatschappij op de been houden, voor ruim tweederde worden vervuld door vrouwen. Waar typisch feminiene kwaliteiten als empathie en verbinding belangrijker lijken dan ooit. Waar er ruimte ontstaat, in de breedste zin van het woord. Waar het collectief weer belangrijker is dan het individu.
Wat betekent dit voor de waardering van vrouwelijke waarden? Dat is de vraag die ik mezelf keer op keer stel. Want ik kán deze wereldwijde crisis niet los zien van mijn missie om vrouwelijke waarden te herontwerpen en herwaarderen. Om die hardnekkige gender gap eindelijk te gaan dichten. Eind 2019 schreef ik dat 2020 het jaar zou worden van de wederopstanding van de vrouw. Little did I know…
Want je kunt mij niet vertellen dat er nu geen collectief besef is van de waarde van al die ‘vrouwelijke’ beroepen, waar tot voorkort amper waardering of budget voor was. Je kunt mij niet vertellen dat welvaart straks nog steeds gaat voor welzijn. Je kunt mij gewoon niet vertellen dat het straks weer ‘business as usual’ is…toch?
Ik heb sterk het gevoel dat we overgaan naar een nieuwe balans. Tussen traditionele masculiene waarden en vergeten feminiene waarden. Beide even waardevol. De actie- en doelgerichte mannelijke energie én de voedende, verbindende vrouwelijke energie.
Maar dat vergt wel iets. Van organisaties en van onszelf. En die bal ligt misschien wel bij het vakgebied diversiteit en inclusie. Want organisaties waren zich al bewust van het belang van diversiteit. De business case is namelijk glashelder; diverse organisaties trekken meer talent aan, nemen betere beslissingen, zijn innovatiever en realiseren meer groei. Maar wanneer is er sprake van inclusie? Hoe inclusief is het, wanneer het de enige optie is om mee te draaien in vastgeroeste, masculiene systemen?
Ik denk dat deze crisis ons uitnodigt om die systemen onder de loep te nemen. Om alternatieve routes uit te rollen, waar er veel meer ruimte is ieders ware potentieel te verwezenlijken. Waar het vrouwelijke en het mannelijke in balans is. Op individueel, organisatorisch en maatschappelijk niveau.
Niemand weet precies hoe het post-corona tijdperk eruit gaat zien. Maar ik kan niet wachten om straks al die dots te connecten.