Mijn wieg stond op het voetbalveld. Of nou ja, ernaast. Want voetbal was een jongenssport. Terwijl vader en broer de velden bestormden, liep moeder rond met koffie en bier. En ik? Ik luisterde, aanschouwde en deed er aardig wat voetbalwijsheid en spelinzicht op. En toen er op een goede dag meisjesvoetbal kwam, ging ik gewoon zélf lekker dat veld op. In een afgedankt, verwassen mannentenue, maatje XL. Op een knollenveld, zonder lijnen. Zonder scheids. Ook zonder talent, maar dat is bijzaak. Het moge duidelijk zijn waar mijn strijd om gelijkheid zijn oorsprong vond: op de voetbalclub. Inmiddels heb ik geleerd dat ik vanaf mijn jongste jaren volledig de verkeerde strijd voerde.
Want, zoals ik eerder schreef, had ik een vrij belangrijk ding over het hoofd gezien, namelijk: we zijn niet gelijk. Vrouwenvoetbal wordt anders gespeeld dan mannenvoetbal. Dat geeft niet, zolang je het mannelijke spel maar niet als uitgangspunt neemt van hoe het zou moeten zijn.
En dat is nu preciés wat er gebeurt in de maatschappij als het gaat om gender gelijkheid. Het systeem is gebouwd vanuit een mannelijk perspectief. Vrouwen mogen óók stemmen, óók werken, óók hun eigen keuzes maken. Maar dit betekent nog niet dat er sprake is van gelijkwaardigheid.
“Je gaat het pas zien als je het doorhebt”
Veel mensen, vooral jongeren, worstelen momenteel. Het systeem lijkt niet meer voor ze te werken. Burn-out is volksziekte nummer 1. Mannen én vrouwen zijn naarstig op zoek naar balans. Balans tussen actie en rust. Tussen jezelf moeten onderscheiden en de behoefte aan verbinding. Tussen zacht en kracht. Kortom, tussen Yin en Yang: het vrouwelijke en het mannelijke. Maar in een maatschappij die gedomineerd wordt door de mannelijke Yang-energie, is de balans bij velen ver te zoeken. Je gaat het pas zien als je het doorhebt: het gaat niet om gender gelijkheid, maar om balans tussen het mannelijke en het vrouwelijke. Beide even waardevol. De actie- en doelgerichte mannelijke energie én de voedende, verbindende vrouwelijke energie. Dáár valt de grote winst te behalen: op maatschappelijk, corporate en individueel niveau.
“Voetbal is simpel. Wat moeilijk is, is simpel voetballen”
Soms word ik overspoeld door een gevoel van moedeloosheid. Het is namelijk verdomd ingewikkeld: ingesleten rolpatronen en onbewuste vooroordelen zijn hardnekkig in onze cultuur. We hebben het vaak over gender, terwijl het over waarden zou moeten gaan. Ik zou niet willen vervallen in stereotyperingen, maar ons hele systeem lijkt hierop gebouwd. De theorie van Yin en Yang lijkt net zo simpel als een potje voetbal. Maar jongens, wat is het moeilijk toepasbaar. Want in ons werk gaat prestatie nog altijd boven relatie, het resultaat boven het proces en analyse boven intuïtie. Zeker in het bedrijfsleven geldt: meten is weten. Zaken die niet concreet en meetbaar zijn, zoals verbinding tot stand brengen of problemen voorkomen (ivp oplossen), worden dus minder waardevol bevonden. Maar vrouwelijke waarden zijn misschien minder tastbaar dan mannelijke waarden: ze zijn zeker niet minder belangrijk. Sterker nog: we hebben ze misschien wel meer dan ooit nodig.
“Elk nadeel heb z’n voordeel”
Onderzoek na onderzoek wijst uit dat gebalanceerde organisaties meer talent aantrekken, betere beslissingen nemen, innovatiever zijn en meer groei realiseren. Ja, we hebben een inhaalslag te maken. Nee, het is niet best hoe Nederland presteert op de Global Gender Gap Index. Maar elk nadeel heb z’n voordeel. Er is geen corporate die dit onderwerp niét op de agenda heeft. We lijken ons collectief steeds bewuster te worden, al dan niet gedwongen, van de disbalans die ontstaan is. Want het moge duidelijk zijn dat het vrouwelijke de afgelopen eeuwen behoorlijk is onderbenut. Dat biedt dus in deze tijd óók geweldige kansen: kansen om het onderscheid te leren tussen je eigen mannelijke en vrouwelijke energie. Om beide te omarmen en in te zetten waar nodig. Ongeacht je geslacht, type baan of formele verantwoordelijkheid.
Maak dus gebruik van de verschillen en ga voor balans; in jezelf én in je bedrijf.
“Da’s logisch.” Maar: hoe dan?
Volgens de theorie van Yin en Yang heeft alles een tegenovergestelde kracht om in balans te zijn. Ga eens na wat er bij jou overheerst en of je de ‘andere kant’ wat extra kunt voeden. Ga eens na hoe de balans in jouw organisatie is. Waar word je op beoordeeld? Waarop waardeer jij je collega’s? Misschien onbewust wel veel meer op hun masculiene kwaliteiten dan op hun feminiene waarden. Wat vind je belangrijk, voor jezelf en de omgeving waarin je werkt? Welk gedrag vertoon je, welke kant van jezelf laat je zien?
In een volgend blog ga ik verder in op de overwegende masculiene bedrijfscultuur bij veel organisaties en hoe je hierin stap voor stap naar meer balans kunt toewerken. Want het zal niet vanzelf gaan en ook zeker niet makkelijk zijn. Maar je moet wél schieten: anders kun je niet scoren…